«H Ανθρώπινη Φύση δεν είναι καθόλου τόσο κακή όσο θεωρείται» (Αβραάμ Μάσλοου)
Ποιές είναι οι ανθρώπινες ανάγκες και τι χρησιμεύει να τις ξέρουμε;
Ας δούμε την γνωστή πυραμίδα των Αναγκών κατά Αβραάμ Μάσλοου: Α) στη βάση της βρίσκονται η Βιολογικές ανάγκες, τροφή, νερό, στέγη, σεξ. Χωρίς αυτές δεν επιβιώνουμε ως άτομα ούτε ως ανθρώπινο είδος. Β) η ανάγκη για Ασφάλεια δηλαδή προστασία από κινδύνους, σταθερότητα, συνθήκες ειρήνης και η υγεία Γ) η ανάγκη για Αγάπη, το αίσθημα του Ανήκειν που την καλύπτουν η οικογένεια, οι φίλοι, η σχολική κοινότητα, η χώρα. Δ) η ανάγκη για Αυτοκτίμηση μέσα από την επίτευξη στόχων, την αναγνώριση και την απόλαυση αλληλοσεβασμού και ισότιμης μεταχείρισης. Η εκπλήρωση αυτής της ανάγκης όπως και των προηγουμένων, είναι καθοριστικός παράγοντας για την ψυχική υγεία. Ε) την κορυφή της πυραμίδας ο Μάσλοου έχει βάλει την ανάγκη για Αυτοπραγμάτωση δηλαδή την υλοποίηση ονείρων, στόχων, έκφραση δημιουργικότητας.
Σε τι χρησιμεύει να συνειδητοποιούμε τις ανάγκες μας στην καθημερινότητα; Όταν βάζουμε όνομα στις ανάγκες μας είμαστε σε θέση να επιδιώκουμε την εκπλήρωση τους. Οι ανάγκες είναι η ίδια η ζωή! Χωρίς αυτές τι θα ήμασταν ; οχι πάντως ζωντανοί. Τα συναισθήματα, είναι πολύ σημαντικό να τους βάζουμε όνομα γιατί μας οδηγούν προς την υλοποίηση των αναγκών. Παράδειγμα: «Απαγοητεύτηκα που δεν έγραψα καλά στις εξετάσεις. Ποιά η ανάγκη μου;» Η επίτευξη στόχων ασφαλώς. Ή ίσως η ανάγκη μου να ακούσω επιδοκιμασία απο τους γονείς μου και έμμεσα να βιώσω την αγάπη τους. Σε αντιπαράθεση « δεν έγραψα καλά άρα είμαι αποτυχημένη» . Άλλο να συνειδητοποιώ ότι θέλω και επιδιώκω την επιτυχία και άλλο να θεωρώ ότι “είμαι αποτυχημένη”
Δείτε τη διαφορά ανάμεσα στις δύο στάσεις ζωής!
Ενας άλλος λόγος να συνειδητοποιούμε τις ανάγκες μας είναι για να μπορούμε να συνεννοούμαστε και να συνδεόμαστε με τους άλλους. Οι διαφωνίες και οι καυγάδες συνήθως προκύπτουν όταν μιλάμε στο πώς θα γίνει κάτι. Σε επίπεδο αναγκών συνδεόμαστε ευκολότερα παρά στους τρόπους να επιδιώξουμε κάτι. Παράδειγμα, είσαι γονιός ή εκπαιδευτικός και θέλεις το παιδί να μελετάει, θέλεις την πρόοδο του. Ομως παρατηρείς ότι το παιδί ασχολείται με τον υπολογιστή στο σπίτι ή μιλάει στον διπλανό του στο σχολείο. Θέλεις να είσαι αποτελεσματικός και να εκτιμάς τον εαυτό σου ως ενήλικας που έχεις την κηδεμονία ενός παιδιού; Στην πρώτη περίπτωση αποφεύγουμε τη φράση «πήγαινε διάβασε» γιατί ακούτεται ως διαταγή. Θα βρούμε συνήθως αντίσταση. Ας δοκιμάσουμε πάλι έχοντας στο νου μας όχι την συμπεριφορά αλλά την ανάγκη του. Σας περιγράφω ένα πραγματικό γεγονός : Η μαμά με τρυφερό τόνο φωνής: « θα ήθελα να σε δω να μελετάς για να προοδεύεις. Βλέπω ότι παίζεις παιγνίδι στον υπολογιστή σου. Εχεις ανάγκη να διασκεδάσεις; η απάντηση ήταν «όχι» . « Τότε, να ξεκουραστείς;», «όχι» «βοήθησε με να σε καταλάβω. Τι θέλεις;» «μαμά, δεν ξέρω πως να αρχίσω τα μαθήματα» «Είσαι λίγο μπερδεμένος;» «Ναι», «να αρχίσουμε μαζί;» «ναι» . Εδώ βλέπουμε πως και οι δύο, γονιός και παιδί ήθελαν το ίδιο. Με αυτόν τον διάλογο κατάφεραν να συνδεθούν σε επίπεδο αναγκών» Με το σκεπτικό, «πως άραγε να αισθάνεται και ποια να είναι η ανάγκη του;», αποφέύγουμε να εστιάζουμε στην συμπεριφορά και πάμε κατευθείαν σε αυτό που είναι ζωντανό μέσα του. Οι δραστηριότητες και τα άρθρα στην ιστοσελίδα αυτό τον στόχο έχουν, να παρέχουν παραδείγματα και ευκαίρίες να εκπληρώνουμε τις ανάγκες μας και να γλυτώνουμε από σπατάλη ενέργειας σε συγκρούσεις που μας απομονώνουν.
