Φαντάσου αντί να λες στο παιδί σου: «Μπράβο!», να λες, «Μου αρέσει που επικεντρώνεσαι στη δουλειά σου», ή «Αγαπάς πραγματικά τη μάθηση», ή «Να είσαι περήφανος/η για τις προσπάθειές σου», ή «Ας δούμε μαζί πόσες λέξεις έγραψες σωστά».
Αν παρατηρήσεις τη διαφορά, στην πρώτη φράση εξηγεί γιατί το «μπράβο; Όχι. Αφήνει το παιδί εξαρτημένο από την κρίση σου; Ίσως.
Αν θέλεις το παιδί σου να έχει αυτοπεποίθηση για τις ικανότητές του και να μη φοβάται να κάνει λάθη, η ενθάρρυνση είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος. Η ενθάρρυνση δεν αποτελείται από επαινετικά λόγια. Αντιθέτως, έτσι φέρεις στο φως ό,τι καλύτερο από το δυναμικό του.
Στη σημερινή κοινωνία που επικεντρώνεται στα επιτεύγματα, η έμφαση συχνά πέφτει δυσανάλογα στα αποτελέσματα. Οι βαθμοί, οι διακρίσεις και οι έπαινοι γίνονται οι δείκτες με τους οποίους μετράται η επιτυχία, τόσο για ενήλικες όσο και για παιδιά. Ωστόσο, η θεωρία του Άντλερ, σε συνδυασμό με αρχές από τη Μέθοδο της Μη Βίαιης Επικοινωνίας (NVC), φωτίζει μια πιο ολιστική προσέγγιση στην ανάπτυξη των παιδιών – μία που δίνει προτεραιότητα στη διαδικασία της διαδρομής, της προσπάθειας αντί του τελικού αποτελέσματος.
Η Αντλεριανή ψυχολογική προσέγγιση, ιδρυτής της οποίας είναι ο ψυχίατρος Άλφρεντ Άντλερ, τονίζει τη σημασία του κοινωνικού ενδιαφέροντος στην ανθρώπινη συμπεριφορά. Σύμφωνα με τον Άντλερ, οι άνθρωποι κινούνται από την ανάγκη τους να ανήκουν, να είναι αποδεκτοί και να συμβάλουν θετικά στην κοινωνία. Κεντρικό στη θεωρία του Άντλερ είναι το έννοια της “ενθάρρυνσης” – η πεποίθηση ότι η ανάπτυξη ενός αισθήματος ικανότητας και δυνατοτήτων στα άτομα οδηγεί στην ολιστική τους ανάπτυξη. Αυτή η ιδέα συνάδει απροβλημάτιστα με την φιλοσοφία της Μη Βίαιης Επικοινωνίας, που τονίζει την επικοινωνία και τη σύνδεση με ενσυναίσθηση.
Υπάρχει μια ιστορία για τον Ρούντολφ Ντράικωρς, τον μαθητή του Άντλερ: επισκέφθηκε μια τάξη όταν η δασκάλα του έδειξε ένα κείμενο από έναν από τους μαθητές της και του είπε: «Δείτε αυτό το άτσαλο γράψιμο, πώς μπορώ να ενθαρρύνω αυτό το παιδί, δεν μπορώ να βρω κάτι θετικό να πω». Ο Ντράικωρς κοίταξε τη σελίδα και είπε: «Δείτε εκεί ένα ωραία σχηματισμένο Ο. Δείξτε το στον μαθητή σας. Εκείνη το εφήρμοσε. Ο μαθητής βελτίωσε το γράψιμο του θεαματικά ».
Όταν ενθαρρύνουμε τα παιδιά να δοκιμάζουν, να πειραματίζονται τους εμπνέουμε να ανακαλύπτουν τις ικανότητες τους . Αντί να επικεντρωνόμαστε αποκλειστικά στο αποτέλεσμα, φωτίζουμε την προσπάθεια που καταβάλλεται . Ετσι ενισχύουμε την αποφασιστικότητα, την επιμονή και την ανθεκτικότητα που εκδηλώνεται όταν οι μαθητές έρχονται αντιμέτωποι με τις δυσκολιες τους. Με αυτόν τον τρόπο, ενδυναμώνουμε τα παιδιά ωστε να υιοθετήσουν μια νοοτροπία ανάπτυξης, όπου αντιλαμβάνονται τις ανατροπές ως ευκαιρίες για μάθηση και ανάπτυξη, παρά ως ανυπέρβλητα εμπόδια.
Επιπλέον, η ενθάρρυνση των παιδιών να προσπαθήσουν καλλιεργεί ένα υποστηρικτικό και θερμό περιβάλλον που συμβάλλει στη συνολική τους ευημερία. Αναγνωρίζοντας τις προσπάθειές τους και επισημαίνοντας την πρόοδό τους, ενθαρρύνουμε μια αίσθηση του ανήκειν και αποδοχής – ανθρώπινες ανάγκες που αναγνωρίζονται από τον Άντλερ ως βασικές. Η αίσθηση του ανήκειν ενισχύει την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση των παιδιών, επιτρέποντάς τους να αντιμετωπίζουν με ανθεκτικότητα και αισιοδοξία τις προκλήσεις της ζωής.
Η προτεραιότητα που δίνεται στη διαδικασία του δοκιμάζειν αντί του αποτελέσματος ενθαρρύνει την εσωτερική κίνηση εντός των παιδιών. Αντί να βασίζονται στην εξωτερική επιβεβαίωση ή στις ανταμοιβές, αναπτύσσουν μια γνήσια περιέργεια για τη μάθηση και την αυτοβελτίωση. Αυτή η εσωτερική κίνηση τους κινητοποιεί να εξερευνήσουν τα ενδιαφέροντά τους, να αναλαμβάνουν κινδύνους και να επιδιώκουν την αριστεία για τη χαρά όχι μόνο για εξωτερική επιβεβαίωση.
Συνοψίζοντας, ενώ τα αποτελέσματα έχουν αναμφίβολα σημασία στην κοινωνία μας που επικεντρώνεται στα επιτεύγματα, η διαδικασία της ενθάρρρυνσης για προσπάθεια έχει ανεκτίμητη αξία στον σχηματισμό του χαρακτήρα των παιδιών και την ολιστική τους ανάπτυξη. Με την προτεραιότητα στην ενθάρρυνση αντί του αποτελέσματος, οι φροντιστές μπορούν να ενισχύσουν την ικανότητα των παιδιών να γίνουν ανθεκτικά στις δυσκολίες, αυτάρκη άτομα με αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία. Στη φροντίδα της ενθάρρυνσης, τα παιδιά όχι μόνο ανθούν αλλά και εξελίσσονται σε ευσυνείδητους, ικανούς συνεισφέροντες στην κοινωνία – μια απόδειξη της μετασχηματιστικής δύναμης της ανάπτυξης μέσω της ενθάρρυνσης.
